ایاصوفیه
Hagya Sofia (Ayasofya)Sultan Ahmet, Ayasofya Meydanı No:1, 34122 Fatih/İstanbul, ترکیه
همه چیز درباره ایاصوفیه در استانبول، ترکیه
ایاصوفیه یک بنای تاریخی در استانبول ترکیه است که در طول تاریخ خود به عنوان کلیسای جامع، مسجد و موزه استفاده شده است.
تاریخچه:
ایاصوفیه در سال 537 میلادی به دستور امپراتور ژوستینین اول ساخته شد.
ایاصوفیه به عنوان بزرگترین کلیسای جهان تا زمان ساخت کلیسای جامع سویا در سال 1520 میلادی باقی ماند.
پس از فتح استانبول توسط سلطان محمد فاتح در سال 1453، آیا صوفیا به مسجد تبدیل شد و به مدت ۵۹۲ سال به عنوان یکی از معبدهای مهم اسلامی در استانبول خدمت میکرد. در دوران حکومت سلطان سلیمان بزرگ، آیا صوفیا از لحاظ معماری و تزئینات بهبود یافت و برخی اضافات به آن انجام شد. این ساختمان شاهکاری از هنر و معماری اسلامی به شمار میرفت و معروف به زیباییهای هنری و معماری خود بود.
اما در سال 1935، پس از تصمیم دولت ترکیه به رهایی از معبدهای دینی، آیا صوفیا به موزهای تبدیل شد. این اقدام نمادین به عنوان نمادی از همزیستی فرهنگها و تاریخ استانبول در آن دوره تصور شد. اکنون آیا صوفیا به عنوان یکی از مهمترین موزهها و مکانهای دیدنی در استانبول شناخته میشود و هر ساله میزبان گردشگران بسیاری از سراسر جهان است.
در ۱۰ ژوئیه سال ۲۰۲۰ پس از آن که دیوان عالی اداری ترکیه رای داد که این بنا همیشه مسجد بوده و نباید به موزه تغییر کاربری میدادهاست، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه فرمان تغییر کاربری موزه ایاصوفیه به مسجد را امضا کرد. این تغییر کاربری یکی از وعدههای انتخاباتی اردوغان بود و او در مارس ۲۰۱۹ این پیشنهاد را مطرح کرده بود.
کلیسای ارتدکس روسیه این تصمیم برای تغییر کاربری ایاصوفیه را «تأسفبار» خواند. یونان نیز در ۲۹ ماه مه، خواندن آیات قرآنی در ایاصوفیه را «ناپذیرفتنی و جریحهدار کردن احساسات دینی مسیحیان جهان» تلقی کرد. اما جمعه ۲۴ ژوئیه ۲۰۲۰ پس از ۸۶ سال در این محل نماز جمعه برگزار شد.
معماری:
ایاصوفیه به عنوان یکی از مهمترین بناهای معماری بیزانس شناخته میشود.
گنبد: گنبد عظیم ایاصوفیه با ارتفاع 55.6 متر، یکی از بزرگترین گنبدهای جهان است و بر روی چهار ستون عظیم و 40 پره قرار گرفته است.
موزاییکها: ایاصوفیه با موزاییکهای زیبا و فراوان تزئین شده است. موزاییکهای مریم مقدس، عیسی مسیح و قدیسان مسیحی از جمله مشهورترین موزاییکهای ایاصوفیه هستند.
محراب: محراب ایاصوفیه با تزئینات کاشیکاری و مقرنسکاری، نقطه کانونی فضای داخلی است.
منبر: منبر ایاصوفیه، با تزئینات چوبی ظریف، مکانی برای خطبه خواندن امام جماعت است.
اهمیت:
ایاصوفیه یکی از پربازدیدترین جاذبههای گردشگری در ترکیه است.
ایاصوفیه نمادی از تاریخ و فرهنگ ترکیه است.
ایاصوفیه یک میراث جهانی یونسکو است.
نکات جالب:
ایاصوفیه اولین بنایی بود که از تکنیک پنوماتیک برای ساخت گنبد استفاده کرد.
ایاصوفیه مکان تاجگذاری امپراتوران بیزانس بود.
ایاصوفیه مکان برگزاری مراسم مذهبی مهم مسلمانان است.
اطلاعات جانبی ایاصوفیه
معماران و طراحان
ایسیدور میلتوس، آنتمیوس ترالس
فعالیت
کلیسای جامع - مسجد جامع - موزه
مالک
دولت ترکیه
دستور ساخت
امپراتور ژوستینین اول
آدرس
Sultan Ahmet, Ayasofya Meydanı No:1, 34122 Fatih/İstanbul, ترکیه