راهنمای جامع آماده‌سازی مدارک برای سفر، تحصیل و کار در آلمان: تفاوت‌های کلیدی لگال و بگلا

آلمان، کشوری با جاذبه‌های گردشگری فراوان، فرصت‌های تحصیلی بی‌نظیر و بازار کار پویا، همواره یکی از مقاصد محبوب برای ایرانیان بوده است. چه قصد بازدید از شهرهای تاریخی و مناظر طبیعی دیدنی این کشور را داشته باشید، چه رویای تحصیل در دانشگاه‌های معتبر آن را در سر بپرورانید و چه به دنبال فرصت‌های شغلی در اقتصاد قدرتمند آن باشید، آماده‌سازی دقیق مدارک یکی از نخستین و مهم‌ترین گام‌ها در این مسیر است. در این میان، اصطلاحات "لگال" (Legalisation) و "بگلا" (Beglaubigung) ممکن است برای بسیاری از متقاضیان ابهام ایجاد کنند. این راهنمای جامع به زبان ساده، تفاوت‌های اساسی این دو نوع تأییدیه مدارک و کاربرد آن‌ها را برای اهداف مختلف سفر، تحصیل و کار در آلمان شرح می‌دهد تا با آگاهی کامل نسبت به آماده‌سازی مدارک خود اقدام نمایید.

برای درک بهتر مراحل بعدی، ابتدا به تعریف دقیق و تفاوت‌های اساسی بین دو اصطلاح "لگال" و "بگلا" می‌پردازیم:

لگال (Legalisation) – تصدیق اصالت ترجمه: لگال در لغت به معنای قانونی کردن یا تصدیق اصالت است. در فرآیند آماده‌سازی مدارک برای ارائه به مقامات آلمانی، لگال به مهری اطلاق می‌شود که بر روی اصل ترجمه رسمی مدارک شما زده می‌شود. این مهر تأیید می‌کند که ترجمه انجام شده، یک ترجمه رسمی و معتبر است و توسط مترجمان مورد تأیید قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. معمولاً فرآیند لگال شامل تأیید توسط وزارت امور خارجه ایران و در نهایت، در برخی موارد، تأیید توسط سفارت آلمان در تهران (یا بخش کنسولی آن در ویزامتریک) صورت می‌گیرد. هدف از لگال، اطمینان مقامات آلمانی از صحت و اعتبار ترجمه ارائه شده است.

بگلا (Beglaubigung) – کپی برابر اصل: بگلا در لغت به معنای تصدیق مطابقت با اصل است. در زمینه مدارک، بگلا به مهری گفته می‌شود که بر روی کپی مدارک (چه اصل و چه ترجمه شده) زده می‌شود و تأیید می‌کند که این کپی، رونوشتی دقیق و برابر با اصل مدرک است. مراجع مختلفی می‌توانند عمل بگلا را انجام دهند، از جمله دفاتر اسناد رسمی (با مهر انگلیسی یا آلمانی)، سفارت آلمان (یا ویزامتریک)، برخی مترجمان رسمی و حتی در خود آلمان، نهادهای محلی مانند شهرداری‌ها (Rathäuser/Bürgerämter). هدف از بگلا، اطمینان از این است که کپی ارائه شده، هیچ تغییری نسبت به مدرک اصلی نداشته و قابل استناد است.

اکنون به بررسی این می‌پردازیم که بسته به هدف شما از سفر به آلمان (گردشگری، تحصیل، کار)، چه نوع تأییدیه‌ای برای مدارکتان مورد نیاز است:

ویزای کارت آبی (Blue Card): در صورتی که مدارک پیوست (مانند شناسنامه و سند ازدواج) ندارید، تنها مدارک تحصیلی شما نیاز به لگال شدن دارند. اگر مدارک پیوست دارید، باید شناسنامه‌ها و سند ازدواج لگال شوند.

سایر ویزاهای کاری: معمولاً برای سایر انواع ویزای کاری، نیازی به لگال کردن مدارک تحصیلی نیست، مگر اینکه به طور خاص از شما درخواست شود. در صورت داشتن پیوست، شناسنامه‌ها و سند ازدواج باید لگال شوند.

نیاز به لگال: در اکثر موارد (حدود ۹۹ درصد)، کارفرمایان برای ویزای اوسبیلدونگ مدارک لگال شده درخواست نمی‌کنند.

فرآیند آنرکنونگ (معادل‌سازی مدارک): قوانین مربوط به مدارک مورد نیاز برای آنرکنونگ بسته به ایالت و اداره مربوطه در آلمان متفاوت است. ممکن است کپی ساده مدارک، بگلا شده توسط دفاتر اسناد رسمی (با مهر انگلیسی یا آلمانی)، بگلا شده توسط سفارت آلمان یا حتی بگلا از مدارک لگال شده مورد نیاز باشد. توصیه مهم برای گردشگران و متقاضیان: قبل از اقدام برای بگلا یا لگال کردن مدارک به منظور آنرکنونگ، حتماً از اداره آنرکنونگ در شهر یا ایالت مورد نظر در آلمان استعلام بگیرید.

مدارک پیوست: در صورت داشتن پیوست، شناسنامه‌ها و سند ازدواج باید لگال شوند.

مرحله اولیه (آپلود آنلاین مدارک): عموماً دانشگاه‌های آلمان در مرحله اول، تنها اسکن ترجمه مدارک را از شما درخواست می‌کنند.

مرحله ارسال پستی مدارک: بسیاری از دانشگاه‌ها پس از پذیرش اولیه، علاوه بر آپلود آنلاین، ارسال پستی مدارک را نیز الزامی می‌دانند. در این مرحله، معمولاً کپی تایید شده (Beglaubigte Kopie یا Certified Copy) از مدارک مورد نیاز است.

تفسیر "Legalisierte Übersetzung" در دانشگاه‌ها: در اصطلاحات دانشگاهی، منظور از "Legalisierte Übersetzung" معمولاً ترجمه‌های رسمی با مهر وزارت امور خارجه ایران است.

درخواست مهر سفارت: اگر دانشگاه به طور خاص درخواست ترجمه با مهر سفارت (Botschaft/Embassy) را داشته باشد، باید مدارک لگال شده از طریق سفارت آلمان (بخش ویزامتریک) ارائه دهید.

مدارک پیوست تحصیلی (غیر همزمان): فرد اصلی متقاضی تحصیل نیازی به لگال کردن شناسنامه خود ندارد. اما افراد پیوست (مانند همسر و فرزندان) باید شناسنامه‌ها و سند ازدواج لگال شده ارائه دهند.

دانشگاه‌ها و موسسات مختلف ممکن است انواع متفاوتی از کپی تایید شده را بپذیرند. پیش از اقدام، حتماً وب‌سایت دانشگاه مورد نظر را به دقت مطالعه کرده یا از آن‌ها سوال کنید که کدام نوع تاییدیه برایشان قابل قبول است:

کپی تایید شده توسط سفارت آلمان (ویزامتریک): این روش یکی از معتبرترین راه‌ها برای تهیه کپی برابر اصل است.

کپی تایید شده توسط دفاتر اسناد رسمی با مهر انگلیسی یا آلمانی (Notar): این روش معمولاً سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر از ویزامتریک است و مورد تایید اکثر دانشگاه‌ها و موسسات قرار دارد. می‌توانید از طریق سایت‌هایی مانند NAATI IR دفاتر معتبری که این خدمات را ارائه می‌دهند، پیدا کنید.

کپی تایید شده توسط مترجم رسمی: برخی دانشگاه‌ها کپی تایید شده توسط مترجم رسمی را نیز می‌پذیرند.

کپی تایید شده توسط دفترخانه (نوتار) در ایران: برخی دفاتر اسناد رسمی در ایران نیز خدمات کپی برابر اصل با مهر انگلیسی ارائه می‌دهند (نمونه‌هایی از دفاتر در تهران و اصفهان در متن اصلی ذکر شده است).

Rathäuser/Bürgerämter (شهرداری‌ها/ادارات شهروندی)

Ortsbürgermeister (شهردار محلی)

Notar (دفتر اسناد رسمی)

AStA (انجمن دانشجویی)

و سایر نهادهای مجاز

سفارت به طور معمول برای تشکیل پرونده ویزا به کپی تایید شده مدارک نیازی ندارد.

برای انجام فرآیند لگال کردن ترجمه‌ها و همچنین تهیه کپی تایید شده از طریق سفارت (بخش قانونی شدن در سایت ویزامتریک)، باید به وب‌سایت سفارت مراجعه کرده و طبق راهنمایی‌های موجود، برای دریافت نوبت اقدام کنید.

در روز نوبت لگال، امکان درخواست بگلا از مدارک لگال شده وجود دارد، اما در نوبت بگلا، امکان درخواست لگال کردن مدارک نیست.

هزینه هر بسته بگلا و لگال در ویزامتریک متفاوت است (در متن اصلی مبالغ ذکر شده است و ممکن است تغییر کند، لذا به سایت ویزامتریک مراجعه کنید).

توصیه اکید برای گردشگران و سایر متقاضیان: پیش از اقدام برای دریافت نوبت از ویزامتریک، حتماً با دانشگاه یا اداره مربوطه در آلمان مکاتبه کرده و از نوع دقیق تأییدیه مورد نیاز اطمینان حاصل کنید. به یاد داشته باشید که در بسیاری از موارد، بگلا کردن مدارک توسط دفاتر اسناد رسمی با مهر انگلیسی کفایت می‌کند و نیازی به مراجعه به ویزامتریک نیست.

اعتبار ترجمه‌ها: خوشبختانه، محدودیت زمانی برای اعتبار ترجمه‌های رسمی برای ویزای تحصیلی برداشته شده است. بنابراین، نیازی به صرف هزینه و زمان برای لگال کردن مدارک با هدف اعتبار دائمی ترجمه‌ها نیست.

تخفیف مکاتبات دانشگاهی: در صورتی که گزینه کپی برابر اصل از طریق سفارت را برای مدارک تحصیلی خود انتخاب کنید، ممکن است برای حداکثر ۵ مکاتبه با ۵ دانشگاه، تخفیفی در هزینه‌ها اعمال شود. با این حال، همچنان توصیه می‌شود هزینه کلی را با روش‌های دیگر مانند بگلا توسط نوتار مقایسه کنید.

مغایرت شناسنامه با مدارک تحصیلی: تنها در صورتی که بین اطلاعات شناسنامه شما و مدارک تحصیلی‌تان مغایرت وجود داشته باشد، نیاز به لگال کردن شناسنامه است. راهکار جایگزین، دریافت المثنی مدارک تحصیلی بر اساس اطلاعات شناسنامه جدید است.

اولویت با اطلاعات رسمی: معیار اصلی برای تعیین مدارک مورد نیاز، چک لیست رسمی ارائه شده توسط سفارت آلمان (برای ویزا) و یا وب‌سایت دانشگاه/اداره مربوطه (برای پذیرش/آنرکنونگ) است. به اطلاعات غیررسمی و صحبت‌های افراد در گروه‌های آنلاین اکتفا نکنید.

اقدام به موقع و با آگاهی: فرآیند آماده‌سازی مدارک ممکن است زمان‌بر باشد. با کسب اطلاعات دقیق و اقدام به موقع، از بروز هرگونه تأخیر در روند درخواست خود جلوگیری کنید.

در نظر گرفتن هزینه و زمان: هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای لگال و بگلا کردن مدارک متفاوت است. با بررسی گزینه‌های مختلف، روشی را انتخاب کنید که با شرایط شما سازگارتر باشد.

مسئولیت‌پذیری در قبال نوبت‌ها: در صورت دریافت نوبت از ویزامتریک و انصراف از آن یا عدم امکان حضور، لطفاً نسبت به لغو نوبت خود اقدام کنید تا فرصت برای سایر متقاضیان فراهم شود.

در این راهنمای جامع، تلاش کردیم تا با زبانی ساده و روشن، تفاوت‌های کلیدی بین "لگال" و "بگلا" کردن مدارک برای سفر، تحصیل و کار در آلمان را شرح دهیم. با درک صحیح این مفاهیم و توجه به نکات ذکر شده، می‌توانید فرآیند آماده‌سازی مدارک خود را با اطمینان بیشتری طی کرده و گام مهمی در راستای تحقق اهدافتان در آلمان بردارید. همواره به یاد داشته باشید که کسب اطلاعات دقیق از منابع رسمی، کلید موفقیت در این مسیر است. امیدواریم این راهنما برای شما مفید واقع شده باشد و سفری خاطره‌انگیز، تحصیلی موفق و یا فرصت‌های شغلی پربار در آلمان پیش رو داشته باشید.