همه چیز درباره مسجد قبا در مدینه، عربستان سعودی

مَسْجِد قُبَاء مسجدی است که در مدجا واقع شده است . 

عربستان سعودی ، برای اولین بار در زمان حیات پیامبر اسلام حضرت محمد در قرن هفتم میلادی تصور می شود که این مسجد اولین مسجد در جهان باشد که در اولین روز هجرت محمد به مدینه تأسیس شد. گفته می شود که اولین سنگ آن توسط پیامبر گذاشته شد و بنای آن توسط یارانش تکمیل شد .متعاقباً این مسجد در طول قرن‌ها تا دهه 1980 اصلاح شد، زمانی که به طور کامل با ساختمان جدیدی که امروزه پابرجاست جایگزین شد.

فرم اولیه

گفته می‌شود که مسجد اولیه، محوطه‌ای مربع یا مستطیل دیواری بوده که داخل آن صحن باز بوده است. در زمان محمد، یک منطقه مسقف که توسط ستون‌ها پشتیبانی می‌شد، در سمت قبله اضافه شد . 

سایر توصیفات تاریخی مسجد عمدتاً مربوط به دوره هایی است که قبلاً توسط دیگران گسترش یافته بود.

در بسیاری از تاریخ خود قبل از بازسازی دهه 1980، شکل عموماً اموی خود را حفظ کرد ، با یک نمازخانه سرپوشیده و یک حیاط داخلی که توسط گالری هایی با ردیف های طاق احاطه شده بود.

بنای اموی در زمان نوسازی عمر بن عبدالعزیز (اوایل قرن هشتم) از سنگ تراش خورده و آهک با سقفی از چوب با ارزش ساخته شده بود . همچنین با موزاییک هایی تزئین شده است که احتمالاً با کمک صنعتگران بیزانسی که در همان زمان در بازسازی مسجد النبی در مدینه نیز کار می کردند، ایجاد شده است.  

بر اساس توصیفات در دوره عباسیان ، مانند توصیفات ابن شبه ، ابعاد مسجد تقریباً 32 در 32 متر (105 در 105 فوت) و دارای حیاط داخلی به ابعاد 24 در 12.5 متر (79 در 41) بود. فوت)، در حالی که دیوارهای آن حدود 9 متر (30 فوت) ارتفاع و مناره آن تقریباً بود.

24 متر (79 فوت) سقف مسطح اولیه مسجد را با سقف جدیدی از گنبدهای کم عمق که توسط طاق ها و ستون ها پشتیبانی می شد، جایگزین کرد. 

پیش از بازسازی مدرن، ورودی غربی مسجد نیز با نمایی با طغرهای عثمانی (امضای خوشنویسی) و کتیبه ای که آثار محمود دوم را ثبت کرده بود، روبرو بود. در اواخر قرن 19، نویسنده ابراهیم رفعت پاشا گزارش داد که ابعاد مسجد 40 در 40 متر (130 در 130 فوت) با سقفی حدود 6 متر (20 فوت) ارتفاع دارد. 

مسجد امروزی

مسجد جدید شامل یک نمازخانه مستطیل شکل است که بر روی سکوی طبقه دوم برافراشته شده است. نمازخانه به خوشه ای شامل مناطق مسکونی، ادارات، وضوخانه ها، مغازه ها و کتابخانه متصل می شود.

ساخت و ساز جدید اخیر مسجد قبا که در سال 1984 اتفاق افتاد، شامل اضافات جدید بسیاری از جمله 7 ورودی اصلی، 4 مناره موازی و 56 گنبد کوچک است که محیط مسجد را از نظر بالای سر احاطه کرده است. 

صحن این مسجد از سنگ مرمر سیاه، سرخ و سفید تشکیل شده است  و اکثر سازه و بناهای داخلی مانند منبر و محراب همگی از مرمر سفید تشکیل شده است. 

در ابتدا یک مناره وجود داشت، بازسازی‌های جدید شامل اضافه شدن سه مناره دیگر بود، آنها بر پایه‌های مربع قرار دارند، دارای شفت‌های هشت ضلعی هستند که با رسیدن به بالای آن، شکل دایره‌ای به خود می‌گیرند.

نمازخانه در اطراف یک حیاط مرکزی چیده شده است که با شش گنبد بزرگ که بر روی ستون های خوشه ای قرار گرفته اند مشخص می شود. 

رواقی که عمق آن دو خلیج است، از شرق و غرب با صحن همسایه است و رواقی یک طرفه از سمت شمال با آن همسایه است و آن را از مصلای زنان جدا می کند .

مصلای بانوان که دور تا دور آن را پرده ای احاطه کرده است به دو قسمت تقسیم می شود که گذرگاه ورودی شمالی را به حیاط متصل می کند. هنگامی که مسجد قبا در سال 1986 بازسازی شد، معماری مدینه حفظ شد - گنبدهای سفید آجدار، و رو به بازالت و نمای بیرونی ساده - ویژگی هایی که سادگی مدینه را به یاد می آورد. 

حیاط، با سنگ مرمر سیاه، قرمز و سفید پرچم گذاری شده است. 

روز به روز از گرمای سوزان با سایه ها از بالای سرش محافظت می شود. 

مشبک های عربی نور نخلستان های بیرون را فیلتر می کند. 

عناصر ساختمان جدید شامل کارهای معمار مصری عبدالواحد الوکیل، معمار پاکستانی حسن خان سید و معمار کششی اشتوتگارت، محمود بودو راش ، شاگرد فری اتو است.

اهمیت مذهبی

وضو گرفتن در خانه و دو رکعت نماز نافله در مسجد قبا، برابر با یک عمره است . محمد هر شنبه سواره یا پیاده به آنجا می رفت و دو رکعت نماز می خواند و دیگران را نیز به این کار توصیه کرد و فرمود: «کسی که در خانه وضو بگیرد و سپس در مسجد قبا نماز بخواند، ثواب عمره برای او خواهد بود». این حدیث را احمد بن حنبل ، نسایی ، ابن ماجه و حکیم نیشابوری نقل کرده اند.